सरळव्याज व चक्रवाढ व्याज

सरळव्याज व चक्रवाढ व्याज

* नमुना प्रश्न - ७५० रु मुद्दलाची द. सा. द. शे ५% दराने किती वर्षात सरळव्याजाने दामदुप्पट होईल?
१] ५ वर्षे २] १० वर्षे ३] १५ वर्षे ४] २० वर्षे                उत्तर = ४] २० वर्षे
स्पष्टीकरण - १००/दर = मुदत
यानुसार = १००/५ = २० वर्षे  पूर्व

* नमुना प्रश्न - १२०० रु मुद्दलाची सरळव्याजाने ८ वर्षात दामदुप्पट होण्यास व्याजाचा दर  द. सा. द. शे काय असावा?
१] ८%    २] १२.५%  ३] १५.५%  ४] १०%                उत्तर = २] १२.५%
स्पष्टीकरण = १००/मुदत =दर
 यानुसार १००/८ = १२.५

* नमुना प्रश्न - एका रकमेचे पहिल्या व दुसऱ्या वर्षाचे चक्रवाढ व्याज अनुक्रमे २० रु व २३ रु आहे. तर व्याजाचा द. सा. द. शे. दर किती?
१] १२% २] १०% ३] १५% ४] ६%                           उत्तर = ३] १५%
स्पष्टीकरण = व्याजातील फरक = पहिल्या वर्षाच्या व्याजातील व्याज = २३-२०=३
यानुसार २० रु. वर ३ रु व्याज येते.     
शेकडा व्याज = १००×३/२० = १५

* नमुना प्रश्न - एका रकमेचे दोन वर्षाचे सरळव्याज व चक्रवाढव्याज अनुक्रमे १,००० रु १,०५० रु आहे. तर व्याजाचा दर किती?
१] ५%  २] १०%  ३] १५%  ४] ४%                 उत्तर = २] १०%
स्पष्टीकरण = २ वर्षाचे सरळव्याज = १००० रु
                   १ वर्षाचे व्याज = ५०० या यसूत्रानुसार
                   ५०० वर ५० तर १०० वर १० रु व्याजाचा दर येईल.

* नमुना प्रश्न = एका रकमेचे १० दराने दराने एका मुद्दलाचे २ वर्षाचे चक्रव्याजवाढ व सरळव्याज यातील फरक २० रु आहे. तर त्याच रकमेचे त्याच दराने ५ वर्षाचे सरळव्याज किती?
१] ५००%  २] १०००%  ३] २०००%  ४] ८००
स्पष्टीकरण = १० रु व्याज दर,
म्हणून - १०० रु मुद्दल १ रु फरक
२० रु फरक तेव्हा २००० रु मुद्दल
सरळव्याज = P×R×N/१०० = २०००×१०×५/१०० = १००० रु.

* द. सा. द. शे. काही दराने ४ वर्षाचे सरळव्याज ६०० रु होते व त्या रकमेचे २ वर्षाचे चक्रव्याज ३१२ रु होते. तर व्याजाचा शे. दर किती?
१] १२% २] ७२५% ३] ८% ४] १०%
स्पष्टीकरण = ४ वर्षाचे सरळव्याज = ६०० रु.                      आणि १ वर्षाचे व्याज = १५० रु होईल.                   २ वर्षाचे सरळव्याज ३०० रु. होईल.                               
व्याजातील = ३१२-३०० = १२ रु, १५० रु वर १२ रु व्याज, तर १०० रु व्याज वर किती.

* नमुना प्रश्न - द. सा. द. शे.  २०% दराने एका रकमेचे २ वर्षाचे चक्रव्याजवाढ व सरळव्याज यामध्ये १२०रु फरक आहे. तर ती रक्कम कोणती?
१] ६०० रु २] ३०० रु ३] ६,००० रु  ४] ३,००० रु                  उत्तर = ४] ३००० रु.
स्पष्टीकरण =  २० रु दर तेव्हा १०० मुद्दल     = २० रु मुद्दल तेव्हा ४ रु व्याज =
                   ४ रु फरक तेव्हा १०० रु मुद्दल        = १२० रु फरक तेव्हा मुद्दल किती?